Veluwe Randmeer Mediagroep

Een voorstelling over mensen in het decor van de stad

Afwisselend met haar collega Johannes neemt Katherine bezoekers wandelend mee door de geschiedenis van Elburg. Wanneer ze niet in character is om deze stadswandeling van StoryTrail te begeleiden is ze dramadocent. En dat is misschien wel hét geheim van de mooie formule die StoryTrail is. Als bezoeker kijk je bijna anderhalf uur naar een “gids” die de historie van de stad vanuit zijn of haar rol tot leven brengt. Daardoor kun je de vertelde verhalen daadwerkelijk voelen en beleven. En dat vergt, gegeven de luide ruis van het overige verkeer in het stadstheater, behoorlijk wat talent en vaardigheid.

Uiteraard lenen de kloostermuren en de keitjesstoepen zich prima voor de beleving die deze stadswandeling is. Maar het zijn vooral persoonlijke verhalen die hierin centraal staan. Na een aanvangswoord bij het klooster lopen we langs de ‘muurhuisjes’ naar de kerk. Daar horen we, door heel goed te luisteren, twee stemmen uit een vervlogen tijd. Het zijn de stemmen van een schipper en een dominee, waaruit klinkt dat de bijbel beter geleefd dan te nauw gelezen kan worden. Iets verderop, bij de stadsmuur, ontdekken we hoe de kan-niet-ligt-op-het-kerkhof-mentaliteit van een vijftienjarige Elburgse jongen leidde tot even oerstomme onderneming als een heroïsch verhaal.

Beroemde en vervelende buren

Veel van de Elburger geschiedenis speelt zich af op de Zuiderzee. Maar onze bekendste Elburgse buurman koos het ruime sop van de Noordzee en de Zwarte Zee. Daarmee verwierf Johan Willem van Kinsbergen faam van Londen tot aan Moskou. Al in korte broek (lees: op basisschoolleeftijd) ging van Kinsbergen op een zeeslag af. Door hard werk en dito studie werd hij op zijn 21e adelborst bij de marine. Of al zijn roem en geld helemaal zelf verdiend is kunnen we op basis van wat Katherine vertelde zelf bepalen. Vast staat wel dat Van Kinsbergen met zijn rijkdom markante en prominente panden in de stad heeft achtergelaten.

In de Smeesteeg horen we over de klompjes die richting zee kletteren en verderop, aan het einde van de Ellestraat, ontvouwt zich nog een zeer aangrijpend verhaal. Het is het verhaal van, jawel, een schier onmogelijke liefde. Het blijft afwachten of de liefde overwint, zeker als je bedenkt dat dit deels afhangt van de zoon van één van de soms behoorlijk vervelende heren van Putten (buren van het oude landgoed net buiten de stad). Deze rijke stichter van het Gruithuis kreeg zijn reputatie omdat hij de voorraden hierin nogal eens plunderde. En hij zette de stadssluis (in de haven) soms zonder reden open waardoor de gracht rond de vesting droog kwam te liggen.

Stad van de Vischpoort en de stompe toren

Bij de Vischpoort, allesbehalve alleen een poort, horen we over een haringkoerier die zijn bestemming Zutphen nooit haalde door een poets van wat kwajongens uit de Gasthuissteeg. En in het laatste verhaal duikt Jobke op, een jongen die geen erwtensoep lustte maar het elke dag kreeg. Het waanzinnige verhaal waarin hij daardoor terecht kwam verklaart waarom de Elburgse kerk -net als veel andere kerken aan de voormalige Zuiderzee- een stompe toren heeft. Zonder meer moet Katherine haar diepste artistieke talenten boven halen om dit spectaculaire verhaal goed te vertellen. Maar het draagt sterk bij aan de waarheid die aan het eind van de wandeling als een drooggelegde polder bovenkomt.

Elburg is veel meer dan rechte straten, hoekige vissershuizen en een stompe kerktoren. Het is tevens wel degelijk een stad met een keur aan oude verhalen, waarin stemmen van dominees en schippers, jonge vissers, helden en minnaars, adel en arbeiders eeuwig blijven rondzingen. Kort gezegd, Elburg is een stad waar echt iedere steen een verhaal fluistert, zolang je maar goed luistert. En aan de lippen van Johannes en Katherine is dat een heel leuke en leerzame onderneming.